Geçtiğimiz hafta boyunca Suriye’nin güneyindeki Süveyda kentinde Dürzi gruplarla Bedevi Arap aşiretler arasında tırmanan çatışmaların ardından ateşkes sağlandı.
GÜVENLİK GÜÇLERİ SÜVEYDA’DA KONUŞLANIYOR
Suriye İçişleri Bakanlığı, yaptığı son açıklamada “İç güvenlik güçleri Süveyda’da konuşlanmaya başladı” ifadesinde bulundu. . Suriye İçişleri Bakanlığı Sözcüsü Nureddin el-Baba Telegram hesabından yaptığı paylaşımda “Yasa dışı örgütlerin yol açtığı kanlı olayların ardından Devlet Başkanlığının doğrudan talimatıyla İç Güvenlik Güçleri, sivilleri korumak ve kaosu durdurmak amacıyla ulusal bir misyon kapsamında Süveyda’ya konuşlanmaya başladı” dedi.
‘ATEŞKES İHLALİ EGEMENLİĞE İHLAL OLUR’
Suriye Cumhurbaşkanlığı ise kapsamlı ateşkes ilan edildiğini duyurarak tüm taraflara ateşkese uymaları çağrısında bulunarak “Ateşkesin ihlal edilmesi egemenliğe açık bir ihlaldir” ifadesinde bulundu.
ŞARA: SURİYE BÖLÜNME PLANLARINA SAHNE OLAMAZ
Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed Şara ise ateşkesin ardından yaptığı ilk açıklamada “Aşiretlere kahramanca duruşlarından dolayı teşekkür ediyorum. Suriye, bölünme planlarına sahne olacak bir yer değildir. İhtilafları bir kenara bırakalım. İsrail, Süveyda’daki gerilimi tırmandırdı. İki taraftan da akil insanlar devreye girerek sorunları halletsinler. Kim sorun çıkarmaya çalışırsa karşısında bizi bulur. Suriye’nin gücü halkından gelir ve istikrarı çok önemlidir” dedi.
TÜRKİYE DE DESTEK OLDU
Öte yandan ABD’nin Suriye Özel Temsilcisi ve Ankara Büyükelçisi Tom Barrack, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile Şara’nın, Türkiye, Ürdün ve diğer komşu ülkelerin desteğiyle bir ateşkes anlaşmasına vardığını açıkladı.
SİLAH BIRAKMA ÇAĞRISI
Barrack, sosyal medya platformu X üzerinden yaptığı açıklamada, “Dürzileri, Bedevileri ve Sünnileri silahlarını bırakmaya ve diğer azınlıklarla birlikte yeni ve birleşik bir Suriye kimliği inşa etmeye çağırıyoruz. Tüm Suriyelileri birbirlerine saygı göstermeye ve komşularıyla barış ve refah içinde yaşamaya davet ediyoruz” ifadelerini kullandı. Bununla birlikte ateşkes, ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio’nun da desteğiyle hayata geçirildi.
ATEŞKESİN ŞARTLARI NETLEŞTİ
El-Vatan gazetesi ile yerel kaynakların aktardığına göre tarafların üzerinde uzlaştığı ateşkes anlaşmasının bazı önemli maddeleri şöyle:
Devletin güvenlik ve askeri kurumlarının Süveyda’ya girişine izin verilecek.Süveyda’daki tüm gruplar feshedilecek.Dürzi ve Bedevi gruplara ait ağır ve orta ölçekli silahlar teslim edilecek.Grupların üyeleri güvenlik ve savunma bakanlıklarına entegre edilecek.Süveyda’daki kamu kurumlarına devletin idari ve güvenlik organlarının dönüşü sağlanacak.Tarafların işlediği ihlaller hukuka uygun şekilde yargılanacak.Anlaşmayı reddedenlerin güvenli çıkış hakkı tanınacak.
48 SAATLİK SÜRE VERİLMİŞTİ
Cuma günü Suriye İçişleri Bakanlığı, güvenlik güçlerinin Süveyda’ya yeniden konuşlanmaya hazırlandığını duyurdu. İsrail medyasına göre, İsrail tarafı, Suriyeli güvenlik güçlerinin bölgeye girmesine 48 saatlik geçici bir izin verdi. Süveyda kırsalına ilerleyen aşiret güçlerine sabah saat 04.00’e kadar geri çekilmeleri için süre tanındı. Aksi takdirde İsrail’in, Süveyda, Dera ve başkent Şam’ı daha sert şekilde hedef alacağı söylendi.
‘HUZURU SAĞLAMAK İÇİN ÇALIŞIYORUZ’
Cuma gecesi Suriye Cumhurbaşkanlığı’ndan Süveyda’daki çatışmalara ilişkin açıklama yapıldı. Açıklamada, Süveyda’daki olayların derin bir endişeyle takip edildiği aktarılırken şu ifadeler kullanıldı:
BÖLGEDE SON DURUM
Sabah saatlerinde Süveyda şehir merkezinde kontrolün aşiret güçlerinin eline geçtiği bildirildi. Dürzi gruplar ise bölgeden çekildi. Yerel kaynaklara göre aşiret güçleri, Şam’a bağlı resmi güvenlik birimleri bölgeye konuşlanana kadar şehirde kalacaklarını belirtiyor.
BEDEVİLER KİMDİR?
Bedeviler, Arapça’da “el-bedu” anılan ve kelime kökü olarak “çölde yaşayan” anlamına gelen göçebe Arap topluluklarıdır. Bedeviler, tarihsel olarak Arap Yarımadası, Ürdün, Irak, Suriye, Mısır (özellikle Sina), Filistin ve Kuzey Afrika’nın çeşitli bölgelerinde yaşamışlardır. Göçebe veya yarı göçebe yaşayan, hayvancılıkla (özellikle deve ve koyun) geçinen, kabile yapısına bir toplumdur.
NE OLMUŞTU?
Süveyda kentindeki ilk çatışmalar, geçtiğimiz Pazar günü bölgedeki Dürzilerin, Bedevi Araplara ait araçlara el koymasıyla başlamıştı. İki taraf karşılıklı olarak bazı sivilleri kaçırıp alıkoymuş, silahlı çatışmalar çıkmıştı. İsrail ordusu ise pazartesi ve salı günü silahlı çatışmaları sona erdirmek amacıyla Süveyda’ya giden Suriye hükümet güçlerini hedef almıştı. Suriye Savunma Bakanı Tümgeneral Murhaf Abu Kasra salı günü Dürzilerin çoğunlukta olduğu Süveyda şehrinde ateşkes ilan edildiğini duyurmuştu. Ancak çarşamba günü ateşkes bozulmuş, hükümet güçleri ile Dürzi gruplar arasında çatışmalar yeniden başlamıştı.
Çatışmaların yeninden başlaması ile İsrail, Dürzi halkın güvenliğini bahane ederek başkent Şam’daki Devlet Başkanlığı Sarayı’nın bulunduğu bölge ile Genelkurmay Başkanlığına ve Dera kentine hava saldırıları düzenlemişti. Türkiye’nin de girişimiyle çarşamba günü ateşkes sağlanmış, Suriye ordusuna bağlı birlikler Süveyda’dan çekilmişti. Güvenlik güçlerinin çekildiği Süveyda’da, çatışmalar ve İsrail’in saldırılarında, yüzlerce kişinin hayatını kaybettiği tahmin ediliyor. Çatışmalar nedeniyle gıda, elektrik ve su temin edilemeyen bölgede insani kriz yaşanıyor.
